Rahmetli Anneannem gözündeki katarakta rağmen sürekli hatim indiren, elindeki Osmanlı Türkçesi kitapları her hafta bitirip tekrar tekrar okuyan mübarek bir insandı. Osmanlı Türkçesi ile ilk tanışmam ve ilk hayranlığım lise yıllarıma denk gelir.
Rahmetli Anneannem oturmuş bir gün harıl harıl Osmanlıca Delail’ini okurken beni yanına çağırdı; “gel beraber okuyalım sen de öğrenirsin” dedi. Ben; “Anneanne ben ne anlarım ki Osmanlıca’dan” diyerek istemeye istemeye de olsa yanına gittim. Aslında Kuran’ı bildiğim için Anneannem’in yardımıyla Osmanlıca’yı okumam çokta kolay olmuştu. Hatta “Bunlar Arapça yazılıyor ama Türkçe gibi okunuyor” diyerek hayretler içinde kalmıştım. Eskiden insanların okuma bilmediği söylenir. Ancak Anneannem bile Osmanlıca’yı biliyorsa bence okuma bilen insanların sayısı hiçte azımsanacak kadar değildi. Hatta Kuran okumayı bilen bir insanın Osmanlıca öğrenmesi 1-2 saat zaten. Eminim şu anda da benim gibi birçok kimse Osmanlı Türkçesi’ni farklı bir dil gibi algılıyor. Oysa ki sadece alfabe farklılığı var Osmanlıca’da. Okuduğunuzda kendi aşina olduğumuz konuştuğumuz kelimeler çıkıyor karşımıza. Oysaki Osmanlıca deyince zannediyoruz ki Osmanlı diye ayrı bir millet var ve Osmanlıca diye farklı bir dil konuşuyor.
Lise yıllarımdan bu yana Osmanlıca’ya ilgim günden güne arttı. Ancak ne Osmanlıca’yı sistemli bir şekilde öğretecek birisini bulabildim ne de bir kurs. Sonuçta Türkiye’de Osmanlıca, üniversite düzeyinde bir eğitimle sadece Edebiyat, Tarih ve İlahiyat Fakültelerinde okutulan bir dildi. Hatta bir ara sırf Osmanlıca’yı öğrenebilmek için Açıköğretimden Edebiyat okumak bile istemiştim.
2012 yılında Hayrat Vakfı’yla, Milli Eğitim Bakanlığı’nın imzaladığı protokolle Osmanlıca Kursları’nın Halk Eğitim bünyesinde açılmasına en çok sevinenlerden ve ilk katılan kursiyerlerden biriydim. Hayrat Vakfı Osmanlıca’ya Türkiye’de tek sahip çıkan ve öğretilmesini yaygınlaştırmaya çalışan tek vakıfmış. Gerçekten vakıf büyük bir görev üstlenmiş. Hayrat Vakfı’nın öğretim metodları da gerçekten çok kolay. Bunu birkaç üniversitenin Osmanlıca kitabını karıştırınca hemen farkettim. İstanbul Üniversitesi ve Anadolu Üniversitesi’nin kitaplarını inceleme fırsatı buldum. Ancak bu kitaplar Hayrat Vakfı’nın öğretme yöntemine göre bir hayli zor geldi bana. Bütün kurallar birdenbire verilmeye çalışılmış ve oldukça zor kitaplardı. Oysa Hayrat Vakfı çok daha sistematik ve kolay bir şekilde öğretiyor Osmanlıca’yı. Bu yüzden Hayrat Vakfı’nın kurslarını üniversitelerde Osmanlıca öğrenmekte zorlanan arkadaşlara da şiddetle tavsiye ediyorum.
Şu ana kadar Osmanlı Türkçesi kurslarından 3 kuru evime çok yakın olan okullarda bitirdim. Bu kurlarda şu konularda eğitim ve sertifika aldık.
1. Kur: Osmanlıca’da Kolay Metinler
2. Kur: Osmanlı Türkçesi İmlası
3. Kur: Osmanlıcada Arapça Farsça kurallar
4. Kurda ise -eğer Başakşehir’de açılırsa tabi- “Osmanlıca’da Arşiv ve Edebi Metinler”‘i öğreneceğiz. 4. Kurun kitabını şimdiden aldım bile. Arşiv metinlerini okuyabilmeyi çok istiyorum. Böylelikle hem babamdan kalan birçok Osmanlıca eseri okuyabileceğim hem de ecdadın tıp-şifalı bitkiler konusunda yazdıklarını okumak en büyük hedefim. Diğer yandan zaten yabancı kaynak takibi yapmaya çalışıyorum. Ve böylece bitkiler konusunda eski ve yeni bilginin bir sentezini oluşturmak istiyorum.
Birçok yabancı kaynak bizim Osmanlıca eserlerimizi kaynak gösteriyor. Bizim eserlerimizi kendi dillerine çevirmişler ya da Süleymaniye’de ki eserleri gelip okumuşlar, bizim kaynaklarımızı kitaplarında kaynak olarak gösteriyorlar. Biz ise yabancıların kitaplarından kitap yazıp, onların kitaplarını kaynak olarak gösteriyoruz. Ne kadar acı. Bu garip duyguyu ilk olarak İbn-i Sina’nın El-Kanun Fit-Tıb isimli kitabının internette karşıma “Canon” ismiyle ve İngilizce’ye çevrilmiş olarak çıkınca yaşamıştım. Hatta yabancı yabancı diyoruz ama onlar bizden daha öz. Çünkü merak edip Osmanlıca’yı öğrenmişler. Onlar mı yabancı biz mi yabancı?
Eğer siz de ecdadın dili, evladın bilmediği Osmanlı Türkçesi kurslarına katılmak isterseniz yeni kayıtlar açılmış. İnternet üzerinden kurslara kayıt olabilirsiniz: Osmanlı Türkçesi Kurslarına kayıt
Ayrıca Kursa gitme imkanı olmayanlar Hayrat Vakfı’nın hazırladığı videolardan Osmanlı Türkçesi’ni öğrenebilirler: Videolu Osmanlıca Dersleri